Zindelijk worden is een leerproces dat meestal vanzelf gaat. Als een kind van vijf jaar of ouder nog regelmatig nat is, regelmatig ontlasting in het ondergoed heeft, regelmatig een blaasontsteking heeft en/of moeizaam kan plassen of poepen, is het zinvol om te kijken hoe dit verholpen kan worden.
Klachten bij kinderen
• broekplassen
• blaasontstekingen
• heel vaak plassen
• niet op tijd op het toilet zijn
• bedplassen
• te lang ophouden van plas
• obstipatie (verstopping)
• broekpoepen
• buikpijn
Zindelijkheid
Het zindelijk worden (en blijven) voor urine en ontlasting is een ingewikkeld leerproces dat door fysieke, emotionele en relationele factoren gestimuleerd of verstoord kan worden. In principe zal een kind eerst zindelijk worden voor de ontlasting, daarna voor de plas.
Plassen:
vanaf 20 maanden – is zich bewust van “nat” zijn
vanaf 30 maanden – voelt dat de blaas vol is
vanaf 3,5 jaar – kan plas ophouden tot op het toilet
vanaf 5 jaar – kan op ieder willekeurig moment plassen
vanaf 4-7 jaar – ook `s nachts zindelijk
Poepen:
vanaf 2 jaar – kan poepen op potje
tot ongeveer 6 jaar – “ongelukjes” geen uitzondering
De plasfabriek
De nieren filteren afvalstoffen uit het lichaam en vervoeren deze via de urineleiders naar de blaas. Veel drinken betekent ook veel plassen. De blaas heeft twee taken; urine opsparen en urine naar buiten duwen. Als de blaas bijna vol is ontstaat plasdrang en wordt het tijd om te gaan plassen. Bij het plassen duwt de blaas de plas naar buiten. De blaas doet dat zelf en heeft daarbij geen hulp nodig. Onder in de blaas begint de plasbuis, die door de sluitspier en bekkenbodemspieren afgesloten kan worden. Tijdens het vullen van de blaas moet de uitgang dicht blijven. Tijdens het plassen moeten de spieren zich ontspannen, zodat de urine makkelijk in een keer naar buiten kan stromen. Het leeglopen van de blaas kun je vergelijken met het leeglopen van een ballon.
De poepfabriek
Het voedsel wordt verteert in de maag en de darmen. In de dunne en dikke darm vindt uitwisseling plaats van voedingsstoffen mineralen en vocht naar de bloedbaan. De restanten worden als poep afgevoerd, deze verzamelt zich in de endeldarm. Als de endeldarm vol is geeft dit aandranggevoel voor ontlasting. Ontlasting komt op gang door de sluitspier te ontspannen. Persen werkt daarbij averechts. Normaal komt de poep 1x per dag of 1x per 2 dagen.
Het afsluitmechanisme
De bekkenbodem is een spierlaag die als een hangmatje onder in de buik ligt. De bekkenbodem heeft drie functies:
1. afsluiten van anus en urinebuis;
2. openen van anus en plasbuis om plas en ontlasting kwijt te raken;
3. dragen van de buikorganen.
Bekkenbodemspieren zijn bewust en actief te gebruiken, ook bij kinderen. Veel kinderen zijn zich hiervan niet bewust of voelen dit niet.
Verstoring van de plas- of poepfabriek
Voor plas- en poepproblemen kunnen er verschillende oorzaken zijn. Eén van de mogelijkheden is dat de bekkenbodemspieren niet goed werken. Stoornissen bij kinderen treden meestal op wanneer de bekkenbodemspieren te gespannen zijn of wanneer ze niet op de goede manier of op het juiste moment aanspannen of ontspannen. Soms voelen kinderen de seintjes van de blaas niet goed. Zo kunnen kinderen een verkeerde manier van plassen en/of poepen ontwikkelen.
Oplossingen
Plas- en poepproblemen kunnen een grote stempel drukken op het leven van uw kind en mogelijk op uw gezin. Blijf er niet mee rondlopen, in veel gevallen is er iets aan te doen. De kinderbekkenfysiotherapeut kan, samen met u en uw kind en in samenspraak met de kinderarts, uroloog of huisarts, kijken naar een manier om de problemen op te lossen.
Vragen?
Neemt u gerust contact op bij vragen. Wij staan u graag te woord.